Μπράβο! πολύ σωστά ο Γιάννης έκανε αρκετά λάθη. Άλλα τώρα πρέπει να μάθουμε μερικά πράγματα ώστε να αποφύγουμε στο μέλλον παρόμοια λάθη.
Η διεξαγωγή της συνέντευξης Ανεξάρτητα από τον τύπο της συνέντευξης, τα υποκείμενα που επιλέγονται για να δώσουν τη συνέντευξη δεν το έχουν ζητήσει. Η συμμετοχή τους δεν είναι υποχρεωτική αλλά εκούσια. Η στρατηγική και η τακτική της ερευνητικής συνέντευξης καταστρώνονται και εφαρμόζονται πάντοτε σε σχέση με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του ερευνητή. Η στρατηγική αποβλέπει κυρίως στο να δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτει ο ερευνητής. Η τακτική της ερευνητικής συνέντευξης, δηλαδή οι κανόνες εφαρμογής της στρατηγικής σε κάθε ιδιαίτερη περίπτωση συνίσταται στο να προκαλέσει ο ερευνητής, τεχνητά καμιά φορά, την κατάλληλη παρώθηση των υποκειμένων για τη συνέντευξη.
Η εισαγωγική ενέργεια του ερευνητή πρέπει να είναι σύντομη. Οι πολλές εξηγήσεις είναι δυνατόν να προκαλέσουν την υποψία του υποκειμένου και να το οδηγήσουν στο να εκλογικεύει τις απαντήσεις του. Ο ερευνητής εισάγει έτσι μια σημαντική πηγή σφαλμάτων. Είναι δυνατόν, παρά τις προφυλάξεις αυτού που παίρνει τη συνέντευξη, το υποκείμενο να αντιμετωπίζει την κατάσταση της συνέντευξης με φόβο, αμηχανία και δειλία ή να εκλογικεύει τις απαντήσεις του. Ο υπεύθυνος της συνέντευξης πρέπει να είναι ικανός να ελέγχει την κατάσταση της συνέντευξης, να προσδιορίζει τα κίνητρα που ωθούν τα υποκείμενα να εκλογικεύουν τις απαντήσεις τους ή να διακατέχονται από υπερβολική νευρικότητα.
Η συγκινησιακή διέγερση του υποκειμένου μπορεί να εκδηλώνεται και κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, οπότε για να ξεπεραστεί είναι προτιμότερο η συζήτηση να μετατοπιστεί σε θέματα που δεν έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο της συνέντευξης. Κατά τη συνέντευξη είναι δυνατόν να παρεμβάλλονται μικροδιαλείμματα, οπότε η συζήτηση στρέφεται σε θέματα επαγγελματικών ή ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων. Έτσι μειώνεται η συγκινησιακή διέγερση ή δειλία, το υποκείμενο καθησυχάζεται και εξοικειώνεται με την κατάσταση της συνέντευξης.
Ο υπεύθυνος για τη διεξαγωγή της συνέντευξης πρέπει να γνωρίζει καλά, “από στήθους” τις ερωτήσεις και να τις εκφωνεί όπως είναι διατυπωμένες στο πρωτόκολλο της συνέντευξης. Φροντίζει να είναι αργός ο ρυθμός της ομιλίας του κσι η άρθρωση του σωστή, ώστε να γίνεται κατανοητός. Αν το υποκείμενο δεν καταλαβαίνει κάτι, επαναλμβάνει την ερώτηση χωρίς εξηγήσεις. Δεν αποδέχεται διφορούμενες απαντήσεις ή φράσεις χωρίς προηγούμενη επεξήγηση από μέρους του υποκειμένου. Σημειώνει πάντα κατά γράμμα τις απαντήσεις, χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν τους όρους που χρησιμοποιεί το υποκείμενο. Αν πρόκειται για ερώτηση κωδικοποιημένη επί τόπου, επαληθεύει αν αυτό που καταγράφει αντιστοιχεί ακριβώς στην εκφρασμένη γνώμη του υποκειμένου. Σημειώνοντας τις απαντήσεις του υποκειμένου, ο υπεύθυνος για τη διεξαγωγή της συνέντευξης οφείλει να διακρίνει την παρατήρηση ή δήλωση του υποκειμένου από την προσωπική του ερμηνεία ή εντύπωση και να ξεχωρίζει τα γεγονότα από τις ερμηνείες.
Η κράτηση σημειώσεων είναι απαραίτητη, γιατί επιτρέπει την ανάλυση του περιεχομένου και την επεξεργασία του υλικού. Η κράτηση των σημειώσεων μπορεί να γίνεται κατά ή αμέσως μετά τη συνέντευξη. Μπορεί ακόμα να γίνεται τμηματικά ή συνολικά, να καταγράφονται με το χέρι ή με μαγνητόφωνο. Η τήρηση των σημειώσεων κατά τη συνέντευξη πρέπει να αποφεύγεται, εφόσον το υποκείμενο δείχνει ότι αυτό το ενοχλεί ή όταν ο υπεύθυνος αντιλαμβάνεται ότι αυτό μειώνει τον αυθορμητισμό του υποκειμένου και αναστέλλει την ελεύθερη έκφραση των σκέψεων και συναισθημάτων του. Η ομαλή διεξαγωγή της συνένευξης προϋποθέτει χώρο απαλλαγμένο από θορύβους. Ο χώρος πρέπει να είναι ήσυχος και απομονωμένος ώστε να εξασφαλίζεται ο ιδιωτικός χαρακτήρας της συνέντευξης και να μην διακόπτεται η συζήτηση από εξωτερικές ενοχλήσεις. Το δωμάτιο δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ μικρό ούτε πολύ μεγάλο, ο φωτισμός του χώρου πρέπει να είναι απαλός και ισοκατανεμημένος, η διακόσμηση πρέπει να είναι απλή κι απέρριτη, το γραφείο του υπεύθυνου της συνέντευξης να μην είναι φορτωμένο με αντικείμενα, σκεύη, βιβλία κλπ. Ένα απλό τραπέζι και δύο καρέκλες που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο είναι συχνά η προσφορότερη λύση. Ο υπεύθυνος της συνέντευξης πρέπει να αποφεύγει κάθε υπερβολή στη φροντίδα και την κομψότητα της εμφάνισης του και να προσαρμόζει την ενδυμασία του στο επίπεδο των υποκειμένων της συνέντευξης.
Δραστηριότητα :
Οι σημειώσεις που κρατήσατε συμβαδίζουν με τις παρακάτω πρακτικές μιας καλής συνέντευξης και εάν ναι με πια από όλα;