Ένας καλός ερευνητής θα πρέπει να ασχολείται με την εξασφάλιση τόσο της αξιοπιστίας όσο και της εγκυρότητας της έρευνάς του.
Σε τι αφορά η εγκυρότητα σε μία ποσοτική μέθοδο;
Η εγκυρότητα μιας ποσοτικής έρευνας αφορά στο βαθμό που όντως μπορεί να υπολογίσει αυτό για το οποίο φτιάχτηκε να υπολογίζει. Για να γίνει κατανοητή η έννοια της εγκυρότητας, θα πρέπει να εξετάσουμε τους διάφορους επιμέρους τύπους εγκυρότητας που τη συγκροτούν.
Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι εγκυρότητας στην ποσοτική έρευνα;
Α) Η εγκυρότητα περιεχομένου (content validity)
Ο συγκεκριμένος τύπος μας ενημερώνει για την πληρότητα του εργαλείου, της κλίμακας μέτρησης. Αφορά, δηλαδή, στο επίπεδο που μία κλίμακα μέτρησης υπολογίζει το σύνολο αυτού για το οποίο σχεδιάστηκε να υπολογίσει. Το κατά πόσον τα στοιχεία της κλίμακας μέτρησης είναι αντιπροσωπευτικά σε σχέση με το αντικείμενο της έρευνας, κρίνεται από τον ερευνητή σε συνεργασία με άλλους συνεργάτες. Επίσης, κατά τη διαδικασία εκτίμησης της εγκυρότητας του περιεχομένου, γίνεται μία καταγραφή των δεδομένων που αφορούν στην έννοια που εξετάζεται. Από όλα αυτά τα δεδομένα, γίνεται η επιλογή των πιο σχετικών με το αντικείμενο της έρευνας. Επομένως, μπορούμε εν συντομία να δηλώσουμε ότι η εγκυρότητα του περιεχομένου προσδιορίζεται από την αρχή, κατά την επιλογή της δομής της έρευνας, καθώς και ότι η επιλογή του αντικειμένου της έρευνας είναι στην αρμοδιότητα των ερευνητών.
B) Η εσωτερική εγκυρότητα (internal validity)
Ουσιαστικά εξετάζουμε «εάν ο χειρισμός […] πράγματι προκάλεσε το αποτέλεσμα» (Robson, 2007, σελ. 122). Με άλλα λόγια αναζητούμε, εάν τα αποτελέσματα μιας έρευνας οδηγούν με αληθοφάνεια σε μία σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ των μεταβλητών. Ωστόσο, διακρίνονται ορισμένες απειλές σύμφωνα με τους Campbell και Stanley (Robson, 2007, σελ. 123-125), που αφορούν σε ό, τι μπορεί να συμβεί κατά τη διαδικασία της έρευνας και εμποδίζει στη διεξαγωγή του συμπεράσματος ότι η αιτία προκάλεσε το αποτέλεσμα, για παράδειγμα:
I. η Ιστορία, δηλαδή, ό, τι έχει αλλάξει στο περιβάλλον όσων συμμετέχουν στην έρευνα,
II. ο Έλεγχος, δηλαδή, οι αλλαγές που συμβαίνουν στους συμμετέχοντες της έρευνας κατά τους προελέγχους ή
III. η Πειραματική θνησιμότητα, δηλαδή, η αποχώρηση κάποιων συμμετεχόντων από την έρευνα.
Γ) Η εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής (construct validity)
Ο τύπος αυτός αναφέρεται στο επίπεδο που μία κλίμακα μέτρησης υπολογίζει με ακρίβεια αυτό που έχουμε ορίσει ότι υπολογίζει ή το κατά πόσον το εργαλείο μέτρησης που θα χρησιμοποιηθεί στην έρευνα είναι σχετικό με παρόμοια εργαλεία ή παραλλαγές του ίδιου εργαλείου. Αφορά στη διατύπωση υποθέσεων που στηρίζονται σε μια θεωρία συμπεριφοράς ή διαμορφώνονται από την παρατήρηση μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς. Οι υποθέσεις αυτές μπορεί να επαληθευτούν ή όχι κατά τη διαδικασία αξιολόγησης της εννοιολογικής εγκυρότητας. Η αποτίμηση της εγκυρότητας εννοιολογικής κατασκευής είναι μια διαδικασία που εφαρμόζεται κυρίως όταν δημιουργούμε όργανα μέτρησης αφηρημένων ψυχολογικών χαρακτηριστικών, ή αντιλήψεων, πεποιθήσεων όπως αυτό της αντιληπτής επάρκειας του παραδείγματός μας.
Δ) Η εγκυρότητα στη βάση κριτηρίων (criterion validity)
Αναφέρεται στην αναζήτηση ενός κριτηρίου βάσει του οποίου μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι όντως η κλίμακα μετρά την έννοια ή τα δεδομένα που έχουμε σχεδιάσει ότι μετρά. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από τη συσχέτιση των αποτελεσμάτων μιας έρευνας με αυτά μιας μελλοντικής έρευνας που θα υπολογίσει τα ίδια ακριβώς στοιχεία. Τότε αναφερόμαστε στην εγκυρότητα προβλέψεως κριτηρίου (predictive criterion validity). Εναλλακτικά, υπάρχει η δυνατότητα συσχετισμού των μετρήσεων μιας έρευνας με αυτές μιας άλλης έρευνας που υπολογίζει το ίδιο ή κάποιο σχετικό δεδομένο και τότε μιλάμε για συντρέχουσα εγκυρότητα (concurrent validity).
Κατά τη διαδικασία προσδιορισμού της εγκυρότητας στα βάση κριτηρίων, επιλέγονται τα στοιχεία που θα λειτουργήσουν ως κριτήρια καθώς και οι μέθοδοι που θα υπολογίζουν και θα αξιολογούν τα κριτήρια αυτά. Επίσης, γίνεται η συλλογή ενός δείγματος στοιχείων με τη χρήση της εξεταζόμενης μεθόδου, τα οποία μάλιστα συλλέγονται σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ωστόσο, οφείλουμε να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μην εγείρονται ζητήματα που αφορούν στη χρήση των κατάλληλων κριτηρίων, τη χρήση ικανοποιητικού αριθμού δείγματος, καθώς και στην αξιοπιστία των εργαλείων μέτρησης.
Ο παρακάτω σύνδεσμος αποτελεί ένα κατατοπιστικό παράδειγμα υπολογισμού της αξιοπιστίας ποσοτικής έρευνας που διεξάγεται με το πρόγραμμα SPSS/PASW.
Δραστηριότητα
Ο παρακάτω σύνδεσμος αποτελεί ένα κατατοπιστικό παράδειγμα υπολογισμού της αξιοπιστίας ποσοτικής έρευνας που διεξάγεται με το πρόγραμμα SPSS/PASW.